Tính đến tháng 6/2007 – thời điểm chính thức chuyển đổi mô hình hoạt động theo hình thức cổ phần, Công ty đầu tư-xuất nhập khẩu Đak Lak (Inexim Đak Lak) đã đi qua chặng đường 30 năm hình thành và phát triển với tư cách là một doanh nghiệp nhà nước. Chừng ấy thời gian, thương hiệu Inexim Daklak đã được khẳng định và thiết lập một vị thế vững chắc trên thương trường trong nước và quốc tế bằng những thành quả thiết thực đóng góp vào sự nghiệp xây dựng – phát triển địa phương.
Sóng gió thương trường
Inexim là một trong số ít doanh nghiệp ở Đak Lak mạnh dạn đi tiên phong trong một số lĩnh vực đầu tư mở rộng sản xuất kinh doanh , góp phần đưa nền kinh tế Đak Lak thoát khỏi những bó buộc và hạn chế của một địa phương miền núi. Trong nhiều dự án đầu tư mang tính tiên phong của Inexim, đáng kể là dự án đầu tư phát triển cây cà phê trong dân giai đoạn 1996-2000 mà kết quả là hàng ngàn ha cà phê đã được định hình và đang trong thời kỳ kinh doanh hiệu quả. Theo đó, hàng ngàn lao động và hộ gia đình đã và đang được hưởng lợi từ dự án này, trong đó trên 30% là đồng bào dân tộc thiểu số tại địa phương.
Ở lĩnh vực công nghiệp, Inexim là đơn vị đi đầu trong quá trình sáng lập và góp vốn để xây dựng nhà máy bia Đak Lak, sau đó đi đến thành lập công ty cổ phần bia Sài Gòn-ĐakLak (Sadabeco)- đây là công ty cổ phần đầu tiên ở tỉnh này. Hiệu quả sản xuất kinh doanh của Sadabeco ngoài việc tạo việc làm và thu nhập cho người lao động, đóng góp vào ngân sách địa phương, còn có tác dụng kích thích sự phát triển mô hình doanh nghiệp mới – mô hình công ty cổ phần theo chủ trương của Đảng và nhà nước.
Ở lĩnh vực thương mại quốc tế, hoạt động để lại dấu ấn đậm nét nhất đó là Inexim – nhà xuất khẩu cà phê đầu tiên của Việt thực hiện giao dịch mua bán cà phê với các sàn giao dịch nông sản quốc tế. Bước đi tiên phong của Inexim là thực tiễn sinh động góp phần giúp chính phủ xây dựng nghị định hướng dẫn chi tiết giao dịch qua sàn giao dịch hàng hoá đã có hiệu lực từ đầu năm 2007. Tất cả những nổ lực của Inexim đều hướng đến mục đích cho sự lớn mạnh của doanh nghiệp và phục vụ cho quá trình phát triển của nền kinh tế địa phương. Thành tựu của Inexim cũng đã được Đảng, Nhà nước ghi nhận bằng những phần thưởng xứng đáng :Huân chương lao động hạng ba; Huân chương lao động hạng hai cùng nhiều phần thưởng xứng đáng khác.
Tuy nhiên, thương trường khắc nghiệt không phải bao giờ cũng dành vinh quang cho những người đi trước. Cái giá mà Inexim phải trả cho một số quyết định mang tính tiên phong của mình quả là không nhỏ .Cách đây hơn 10 năm Inexim đã mạnh dạn đầu tư hàng chục tỷ đồng liên doanh cùng Nhật bản thực hiện dự án xây dựng căn hộ cao cấp cho thuê tại Tp Hồ Chí Minh. Hiện nay xây dựng căn hộ cao cấp đã trở thành một phong trào nhưng ở thời điểm đó đây là lĩnh vực kinh doanh hãy còn mới mẻ. Thực tế cho thấy đây rõ ràng là một quyết định đầu tư đúng hướng. Khi dự án vừa mới đi vào hoạt động lại gặp phải cuộc khủng hoảng tài chính châu Á làm đảo lộn một số phương án kinh doanh, đưa dự án rơi vào tình trạng thua lỗ . Trong lĩnh vực sản xuất kinh doanh xuất nhập khẩu cà phê của cả nước thời kỳ 2001-2002 rất khó khăn, cà phê rớt giá thê thảm, thị trường xuất khẩu rơi vào cảnh chợ chiều ảm đạm buộc các doanh nghiệp phải bó tay ngồi nhìn con số lỗ và nợ tămg lên từng ngày.Inexim với tư cách vừa là nhà xuất khẩu cà phê lớn vừa là nhà đầu tư sản xuất cà phê (dự án phát triển cà phê trong dân) nên tác động từ cơn bão giá cã là không nhỏ. Nhưng với bản lĩnh của một doanh nghiệp đã được đúc kết qua hàng chục năm lăn lộn với thương trường cùng khả năng điều hành linh hoạt, sáng tạo, lãnh đạo Inexim đã duy trì được thế ổn định và hoạt động có hiệu quả cho doanh nghiệp. Năm 2005, khi giá cã và thị trường xuất khẩu cà phê vừa được hâm nóng thì thử thách mới lại đến với Inexim-các ngân hàng đồng loạt hạn chế dư nợ và không cho vay vì nhận được thông tin doanh nghiệp chuẩn bị cổ phần hoá. Hoạt động ở lĩnh vực thương mại, yêu cầu đồng vốn luân chuyển rất lớn nên “sự cố” này thực sự là một cú sốc nặng nề.
Trước thử thách nghiệt ngã : tồn tại – phát triển hay là chết. Vốn không dựa giẫm nhiều vào sự đùm bọc của nhà nước dẫu rằng Inexim đã hơn 30 năm tồn tại với tư cách là một doanh nghiệp nhà nước, tập thể lãnh đạo, CBCNVC Inexim biết mình phải làm gì ở cái thời khắc định mệnh đó. Và họ đã chọn con đường tồn tại bằng tất cả trách nhiệm, quyết tâm, khả năng và danh dự của mình. Hàng loạt giải pháp đã được nhanh chóng triển khai nhằm đưa con thuyền công ty vượt qua sóng gió. Hơn 16 tháng gian nan trên lộ trình cổ phần hoa (từ đầu năm 2005 đến tháng 4 năm 2006), chính là quãng thời gian để Inexim chứng minh uy tín và bản lĩnh của một thương hiệu; sự trong sạch và lành mạnh về tài chính của một doanh nghiệp. Điều này được minh chứng khi phiên phát hành cổ phiếu lần đầu ngày 18 tháng 3 năm 2007 đã có 225 nhà đầu tư tham gia đấu giá mua cổ phiếu của Inexim và công ty đã bán hết 100% cổ phiếu theo quy định ra công chúng có giá bình quân 38.000đồng /cổ phần, trong khi đó giá khởi điểm là 10.500 đồng/ cổ phần.
Sóng gió lòng người
Một Inexim đầy tiềm năng phát triển trong giai đoạn mới đã nhận được sự động viên ủng hộ của nhiều người nhưng lại là nỗi bức bối, khó chịu đối với một vài người khi mà tham vọng cá nhân quá lớn và vô lý của họ không đạt được trong vấn đề “cổ phần – cổphiếu”. Vượt qua sóng gió thương trường Inexim lại phải đối diện với sóng gió của lòng người . Một đợt “ tổng công kích” Inexim đã được tung ra bằng nhiều chiêu thức như tung tin thất thiệt nhằm hạ uy tín của doanh nghiệp và những người hiện đang điều hành doanh nghiệp. Gọi là thất thiệt bỡi lẽ các vấn đề mà họ nêu ra như công ty thua lỗ kéo dài, nợ nần chồng chất, sự mờ ám trong hoạt động mua bán cà phê qua Internet, công tác đào tạo cán bộ … đều trái với thưc tế . Điều này đã được xác tín từ những kết quả thanh tra, kiểm tra của các cơ quan chức năng tỉnh Đak Lak. Đáng chú ý trong chiến lược công kích Inexim là động thái can thiệp sai nguyên tắc, vi phạm luật doanh nghiệp của một số người có nhiệm vụ điều hành Công ty cổ phần bia Sài Gòn-Daklak (Sadabeco) về việc Inexim phân chia phần tăng vốn điều lệ của Sadabeco – nơi Inexim có tư cách là một cổ đông sáng lập.Thô bạo hơn ,họ còn ngang nhiên giữ lại sổ cổ đông của Inexim bất chấp các quy định của pháp luật .Đằng sau của những việc làm này là gì ? Chắc chắn là một câu chuyện dài của lòng người tráo trở như câu chuyện chia phần sau một cuộc đi săn . Chúng tôi sẽ trở lại vấn đề này sâu hơn vào một dịp thích hợp.
Thêm một lần nữa Inexim cần đến bản lĩnh để vượt qua sóng gió của lòng người .
PHẠM THANH HỒNG
Tags:2000-2014